Κυριακή 20 Ιανουαρίου 2013

Ναζήδες, Ρουφιάνοι, Δημοσιογράφοι...


Γράφω χωρίς ψυχραιμία. Επέλεξα να γράψω χωρίς ψυχραιμία, γιατί υπάρχουν κι εκείνες οι περιπτώσεις που η εγρήγορση από την έκκριση αδρεναλίνης κάνει τις σκέψεις καθαρότερες. Αποτρέπει την αυτολογοκρισία της ενήλικης καθημερινότητας.

Αν και ζω σε μία χώρα που τα κατάπτυστα πρωτοσέλιδα εφημερίδων αποτελούν κοινό τόπο. Που η επίσημη κυβέρνηση και σχεδόν σύσσωμο το πολιτικό σύστημα έχει νομιμοποιήσει το ρατσισμό, την ξενοφοβία και -γιατί όχι- το νεοναζισμό. Που δεν περνάει μέρα να μην διαφημίζεται ένας τουλάχιστον παραλογισμός ως φυσιολογική κατάσταση. Αρνούμαι να αποδεχτώ αυτήν την “κανονικότητα”.

Ευχαριστώ συμπολίτες μου της αστικής ευγένειας, αλλά προτιμώ να οργιστώ.

Αρκετά όμως με την ψυχαναλυτική εισαγωγή.

Στο (Πρώτο) θέμα μας

Σήμερα το βράδυ, ή το αργότερο αύριο το πρωί, θα βρεις φίλε αναγνώστη στο περίπτερο της γειτονιάς σου το παρακάτω πρωτοσέλιδο. Μέσα σε σακούλα και κάτω από δεκάδες ένθετα κωλόχαρτα.


Αφήνω στην άκρη το προφανές της παραπληροφόρησης, καθώς το ρεπορτάζ κατά 99% (θέλει να) αγνοεί την ευρωπαϊκή πηγή της χρηματοδότησης για την σίτιση των έγκλειστων σε στρατόπεδα συγκέντρωσης συνανθρώπων μας. Επίσης να μην αναφέρεται στο γεγονός ότι, επίσης προφανώς, συνέλληνες ιδιώτες χρεώνουν διπλά και τρίδιπλα τα περιττώματα με τα οποία ταΐζουν αυτούς τους ανθρώπους. Και τέλος να μην έχει πάρει χαμπάρι τις προτροπές που διατυμπάνιζε η “Γκάγκαρη” βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Φωτεινή Πιπιλή προς τους τοπικούς άρχοντες: “Μη μιλάτε εναντίον των κέντρων κράτησης, αφού θα φάμε ευρωπαϊκά κονδύλια“.

Αυτά, πίστεψέ με, είναι δευτερεύοντα. Σήμερα, μία μέρα μετά την άγρια δολοφονία27χρονου ποδηλάτη Σαχτζάτ Λουκμάν* που πήγαινε ξημερώματα στην εργασία του, απόένστολο Έλληνα νεοναζιστή, κάποιοι νοσηροί εγκέφαλοι στο Πρώτο Θέμα αποφάσισαν να βγάλουν ένα τέτοιο τίτλο σε πρωτοσέλιδο. Κάποιοι “εργαζόμενοι” δημοσιογράφοι θεώρησαν λογικό να υπογράφουν ένα αρθρίδιο που στάζει ρατσιστικό μίσος. Κάποιοι “μεροκαματιάρηδες” υπάλληλοι να βοηθήσουν βαριεστημένοι (ή και με ενθουσιασμό ακόμη) στην παραγωγή του.

Όχι φίλε αναγνώστη. Δεν μου φταίει ο “κομιστής” ντοκουμέντων εκβιασμού, ο επιχειρηματίας πορνοκαλόγερος των ΜΜΕ, ο επαγγελματίας χαφιές και γλοιώδης υπάνθρωποςΘέμος Αναστασιάδης. Όχι. Αυτός είναι γνωστός κι εύκολος θύτης. Εκείνος ο διευθυντής σύνταξης που στήνει το πρωτοσέλιδο. Εκείνος ο αρχισυντάκτης που εγκρίνει το άρθρο. Εκείνοι οι λακέδες που υπογράφουν την “έρευνα”. Αυτοί ευθύνονται φίλε μου. Αλλά και οι λοιποί μισθοσυντήρητοι παραγωγοί αυτού του ρατσιστικού βόθρου. Το ίδιο ενεργά συνυπεύθυνοι είναι.

Για την άνοδο του ναζισμού δεν έφταιγε ένας αιμοσταγής ημιπαράφρων δικτάτορας, ούτε μόνο όσοι τον ψήφισαν (αρχικά) και τον στήριξαν στη συνέχεια. Ακόμη κι εκείνοι πουαδιαφόρησαν για το συνάνθρωπό τους έγιναν συνυπεύθυνοι, αν όχι στο πρώτο έγκλημα, ούτε στο δεύτερο, ούτε και στο τρίτο. Αλλά κάποια στιγμή έγιναν. Και τα παιδιά των Γερμανών έως και πρόσφατα ποτίζονταν με αυτήν την κληροδοτημένη συνενοχή για ένα παγκόσμιο αιματοκύλισμα που έγινε από τους παππούδες τους, πριν 70 χρόνια. Δεν μπορεί να την βγάζουν καθαρή μερικές δεκάδες χιλιάδες “λειτουργοί” της δημοσιογραφίας, σήμερα, στη χώρα μου, όταν ο νεοναζιστικός συρφετός σκοτώνει ανθρώπους. Βολική η ευθύνη του σκουλικιού, ονόματι Θέμος Αναστασιάδης, αλλά δεν ξεπλένει τη συνενοχή του αρμόδιου οργάνου, αλλά και χιλιάδων ακόμη επαγγελματιών του κλάδου που σφυρίζουν κλέφτικα.

Αγαπητοί δημοσιογράφοι, φροντίστε για μία ακόμη φορά να σωπάσετε. Να βάλετε τις υπογραφές σας σε ρατσιστικά παραληρήματα που βαφτίζονται “αποκαλυπτικά ρεπορτάζ”. Ή έστω και να μην τις βάλετε, στρέφοντας απλώς το βλέμμα προς άλλη κατεύθυνση. Αν δεν βλέπετε τον ελέφαντα στο δωμάτιο, τότε το σύνθημα “αλήτες, ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι” είναι πολύ επιεικές. Τότε σας αξίζει μόνο το…

Ναζήδες, ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι

Και γνωρίζετε πώς πρέπει η κοινωνία να αντιμετωπίζει τους ναζί;

* Ναι ρε παπάρα ελληναρά, 27 ΧΡΟΝΟΣ ΠΟΔΗΛΑΤΗΣ και με ονοματεπώνυμο. Ούτε “αλλοδαπός”, ούτε “Πακιστανός”. Μόνο στη δική σου “ράτσα” θα αναφέρομαι με αηδία.



Το ημερήσιο κόστος της σίτισης κρατουμένων στα σωφρονιστικά ιδρύματα της χώρας είναι καθορισμένο με Κοινή Υπουργική Απόφαση και σταθερό εδώ και δώδεκα (12) χρόνια. Πριν ακόμη από το ευρώ. Με την ΚΥΑ Οικονομικών-Δημόσιας Τάξης αρ.2/30868/0022/ΕΚ Β΄3-8-2001 τα τροφεία των κρατουμένων καθορίστηκαν σε 2.000 δρχ/ημέρα. Αν οι υπάλληλοι του Θέμου Αναστασιάδη γνωρίζουν αριθμητική αυτό σημαίνει 5,87 ευρώ/ημέρα. Επαναλαμβάνω, εδώ και ΔΩΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΑΘΕΡΟ!

Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2013

Βρετανία: Ομοφυλόφιλοι αναγνωρίζονται ως επικίνδυνοι για την κοινωνία!


Αντιμέτωποι με ένα πρωτοφανές περιστατικό ήρθαν ομοφυλόφιλοι σε διάφορες περιοχές της Βρετανίας καθώς αστυνομικοί τους επισκέφτηκαν στις οικίες τους ζητώντας τους να τους δώσουν δείγματα DNA. Οι αρχές προχώρησαν σε αυτή την κίνηση βάσει ενός ομοφοβικού νόμου, που ίσχυε παλαιότερα στη Βρετανία και που πλέον έχει καταργηθεί, με τον οποίο είχαν καταδικαστεί στο παρελθόν ομοφυλόφιλοι για ανάρμοστη συμπεριφορά.

Σύμφωνα με τις καταγγελίες, όπως αναφέρεται στο Newstatesman.com, οι αστυνομικοί εμφανίστηκαν αιφνιδιάστηκα στα σπίτια των ομοφυλόφιλων παραδίδοντάς τους επιστολές με τις οποίες τους ζητούσαν να δώσουν δείγματα DNA ώστε να δημιουργηθεί μια βάση δεδομένων, μαζί με δολοφόνους, βιαστές και παιδεραστές. Παράλληλα οι αστυνομικοί τους προειδοποίησαν πως σε περίπτωση που αρνηθούν τότε θα συλληφθούν.

Η δημιουργία της βάσης δεδομένων εντάσσεται στο πλαίσιο των μέτρων ενάντια στα σεξουαλικά εγκλήματα. Η αστυνομία οδηγήθηκε στους ομοφυλόφιλους βάσει στοιχείων που είχαν προκύψει από έναν ομοφοβικό νόμο που ίσχυε τον προηγούμενο αιώνα στη Βρετανία και ο οποίος καταργήθηκε μόλις το 2003.

Ένας από τους παραλήπτες των επιστολών είναι ένας ομοφυλόφιλος, που σε ηλικία 17 ετών είχε συλληφθεί και καταδικαστεί βάσει του εν λόγω ομοφοβικού νόμου με την αιτιολογία της ανάρμοστης συμπεριφοράς. Ήταν ο ίδιος νόμος που είχε χρησιμοποιηθεί για να καταδικαστεί και να φυλακιστεί ο Όσκαρ Ουάιλντ το 1895.

Ο τότε 17χρονος ομοφυλόφιλος, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, είχε πέσει θύμα της ομοφοβικής καταδίωξής του από την αστυνομία τη δεκαετία του ’80. Σήμερα πέφτει και πάλι θύμα αυτής της παράνοιας. «Είμαι πλέον 45 ετών, έχω τη δική μου επιχείρηση. Έχω μια σχέση πάνω από δέκα χρόνια. Τώρα νιώθω και πάλι το φόβο», δηλώνει μεταξύ άλλων στο Newstatesman.com.

Επιστολή έλαβε και ο Stephen Close, που πλέον ζει στο Σάλφορντ είχε συλληφθεί για ανάρμοστη συμπεριφορά το 1983 όταν ήταν 20 ετών.. Τότε ήταν στο στρατό και είχε κακοποιηθεί από την στρατονομία. Τελικά είχε ομολογήσει πως έχει σεξουαλικές επαφές με έναν συνάδελφό του στο στρατό.

Η ομοφυλοφιλία αποποινικοποιήθηκε εν μέρει το 1967 για τους πολίτες, ωστόσο στο στρατό παρέμενε αδίκημα που επέσυρε ποινή φυλάκισης έως το 1994. Ο Stephen Close φυλακίστηκε για έξι μήνες και διώχθηκε από το στρατό. Η αστυνομία του Μάντσεστερ, το 2012, θεωρεί πως το «αδίκημά» του εμπίπτει στον κατάλογο των σεξουαλικών εγκλημάτων και απαιτεί τη λήψη δείγματος DNA.

«Πόσο καιρό θα πρέπει να σηκώνω αυτό το βάρος. Δεν θα είμαι ποτέ σε θέση να ζήσω μια φυσιολογική ζωή χωρίς να ανησυχώ για το παρελθόν μου, χωρίς να με στοιχειώνει το παρελθόν;», δήλωσε.

«Μέσα από την έρευνα που έκαναν στα αρχεία τους με έχουν αναγνωρίσει ως ένα άτομο που έχει καταδικαστεί στο παρελθόν με κατηγορίες που εμπίπτουν στα σεξουαλικά εγκλήματα και μου ζητούν δείγμα DNA»

Μετά τις αντιδράσεις η αστυνομία σε μια προσπάθεια να δικαιολογήσει την απόφασή της, υποστηρίζει πως ορισμένοι από τους ομοφυλόφιλους είχαν απασχολήσει και με άλλα αδικήματα tvxs.τις αρχές στο παρελθόν. Ωστόσο, όπως σημειώνει το Newstatesman.com δεν μπορεί κανείς να πιστέψει πως πιθανές μικροκλοπές καθιστούν τα συγκεκριμένα άτομα απειλή για την κοινό καλό. Οι ομοφυλόφιλοι που δέχτηκαν τις επιστολές τονίζουν πως η αστυνομία ζητά το DNA τους μόνο για το «αδίκημα» της ανάρμοστης συμπεριφοράς που τότε τους κατέτασσε ανάμεσα στους επικίνδυνους για σεξουαλικά εγκλήματα.

Από την πλευρά του το υπουργείο Εσωτερικών της Βρετανίας αναφέρει πως «οι αναζήτηση από τις αρχές δειγμάτων DNA από άτομα που έχουν καταδικαστεί στο παρελθόν για πράξεις που σήμερα δεν είναι εγκληματικές (sic) είναι ενάντια στη νομοθεσία». «Για να επιλυθεί ωστόσο το ζήτημα ίσως να πρέπει το υπουργείο Εσωτερικών αλλά και οι επικεφαλής των κατά τόπους τοπικών αστυνομικών αρχών να ανακοινώσουν τον τερματισμό σε αυτή την ομοφοβική συλλογή DNA στέλνοντας παράλληλα επιστολές συγγνώμης προς τους ομοφυλόφιλους. Τα δείγματα DNA που ήδη έχουν συγκεντρωθεί θα πρέπει να καταστραφούν», σχολιάζει το Newstatesman.com

Πηγή: 

Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2013

"Οι πελάτες εγκληματούν αλλά οι γυναίκες φυλακίζονται"


Αθώες κρίθηκαν τρεις από τις οροθετικές γυναίκες που έμειναν 8,5 μήνες στη φυλακή, αφού πρώτα είχαν διαπομπευθεί από την αστυνομία και πολλά ΜΜΕ με την δημοσίευση ονομάτων και φωτογραφιών τους. Την περίοδο εκείνη, πριν τις εκλογές του Μαΐου, οι υπουργοί Υγείας και Προστασίας του Πολίτη Λοβέρδος και Χρυσοχοΐδης μιλούσαν για «υγειονομική βόμβα».


Αναμένονται οι εκδικάσεις των υπολοίπων υποθέσεων, ενώ αρκετές γυναίκες έχουν ήδη αφεθεί ελεύθερες.

Σε ανακοίνωσή της για την εξέλιξη η Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στις Διωκόμενες Οροθετικές Γυναίκες αναφέρει:

Κατέρρευσε με πρόσφατη δικαστική απόφαση (7-1-2013) όλο το κατηγορητήριο εναντίον τριών από τις οροθετικές γυναίκες που έμειναν οκτώμιση μήνες στη φυλακή, αφού πρώτα είχαν διαπομπευθεί από την αστυνομία και πολλά ΜΜΕ και παραπεμφθεί για «βαριά σκοπούμενη σωματική βλάβη», δηλαδή για κακούργημα, που δεν στηριζόταν πουθενά. Οι σκληρές και εντελώς αθεμελίωτες διώξεις δεν άντεξαν ούτε στα δικαστικά συμβούλια ούτε στα ποινικά ακροατήρια. Αυτό δείχνει η αθώωσή τους. Για μια τέταρτη μετατράπηκε η κατηγορία στο βούλευμα, από κακούργημα σε βαρύ πλημμέλημα. Αρκετές έχουν προσωρινά αποφυλακισθεί, ενώ 6 παραμένουν ακόμα μέσα, αλλά η κατάρρευση των κατηγοριών για τις τρεις είναι εύλογο να ακολουθηθεί από την αθώωση και των υπολοίπων, οι οποίες παραπέμπονταν για το ίδιο «κακούργημα». Λίγους μήνες νωρίτερα, ήδη η κατηγορία εναντίον μερικών από τις κρατούμενες είχε μετατραπεί σε «βαριά σωματική βλάβη», υποβιβάζοντας το αδίκημα σε βαρύ πλημμέλημα. Η «βαριά σωματική βλάβη» του κατηγορητηρίου προέρχεται από την οροθετικότητα, που αντί η πολιτεία να προστατεύει υγειονομικά και κοινωνικά τα θύματά της, αντίθετα τα διαπόμπευσε και τα έκλεισε φυλακή.

Και τώρα ποιος θα αποκαταστήσει την υπόληψη αυτών των γυναικών; Ναι, κι αυτές είναι άνθρωποι και όχι «περιττά σώματα» και δικαιούνται εξίσου το σεβασμό των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων τους. Γι’ αυτό το κακούργημα της διαπόμπευσής τους, που θα στοιχειώνει τις ίδιες, τις οικογένειές τους, τα παιδιά και τα εγγόνια τους ακόμα, ποιος θα πληρώσει; Η «υγειονομική βόμβα» την οποία επινόησαν στην προεκλογική περίοδο του Μαΐου το δίδυμο Λοβέρδου-Χρυσοχοΐδη δεν ήταν τίποτ’ άλλο από μια «βόμβα βαρβαρότητας» και προεκλογικής επίδειξης αναλγησίας και καταστολής, όπως είχαμε πει από την αρχή και επαναλαμβάνουμε. 

Για την άδικη κράτησή τους στη φυλακή για οκτώμιση μήνες ποιος θα τις αποζημιώσει; Ποιο κράτος και ποιες υπηρεσίες, ποιοι υπουργοί, ποιοι αστυνομικοί, ποιοι γιατροί, ποιοι εισαγγελείς θα ζητήσουν συγνώμη για τη συμμετοχή τους σ’ αυτό το κακούργημα και θα αποζημιώσουν αυτές τις βαριά τραυματισμένες υπάρξεις;

Ποια κοινωνία θα ξεσηκωθεί για να μην γίνουν ποτέ πια τέτοιες βαριές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών, για να μην κυριαρχεί ο φόβος και ο βαθύτατος σεξισμός τον οποίο αξιοποίησαν και πολλαπλασίασαν οι «εμπνευστές» όλου αυτού του τραγικού σεναρίου που ισοπέδωσε δεκάδες γυναίκες από τις πιο ευάλωτες που υπάρχουν;

Τα ερωτήματα είναι προφανώς ρητορικά. Η Πρωτοβουλία μας νιώθει ικανοποίηση με την τελευταία εξέλιξη, που επιτεύχθηκε, πιστεύουμε, με τη συμβολή πολλών ανθρώπων και φορέων, που συμμετείχαν στην αντίσταση σ’ αυτή τη βαρβαρότητα, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, με πολλούς τρόπους. Ο αγώνας συνεχίζεται και με τις προσφυγές που έχουν γίνει από κάποιες από τις θιγόμενες για την αποζημίωσή τους και την τιμωρία των ενόχων, αλλά και με την επιμονή για την ικανοποίηση όλων των αιτημάτων που είχαμε εξαρχής θέσει:
  • Άμεση απελευθέρωση όλων των συλληφθεισών οροθετικών και αποζημίωσή τους για ηθική βλάβη.
  • Ποινική δίωξη όσων συνέργησαν ή έχουν τη διοικητική ευθύνη στη σωρεία παρανομιών που καταγράφηκαν.
  • Άμεση κατάργηση της υγειονομικής διάταξης «Ρυθμίσεις που αφορούν στον περιορισμό της διάδοσης λοιμωδών νοσημάτων» που με το σαθρό πρόσχημα προστασίας της δημόσιας υγείας, έχει σαν αποτέλεσμα την ποινικοποίηση των όποιων ασθενών
  • Προστασία όσων γυναικών είναι θύματα διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων (trafficking).
  • Ένταξη όσων γυναικών το επιθυμούν σε κοινωνικές δομές στήριξης (π.χ. ξενώνες, συμβουλευτικά/ θεραπευτικά προγράμματα).
  • Καθολική, ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση στο σύστημα υγείας για όλες, ντόπιες και μετανάστριες.
Πηγή: tvxs.

Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 2013

Η ελληνική ακροδεξιά στο διαδίκτυο: μια ανάλυση γράφων!


Η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει αναλυθεί ενδελεχώς (για εκτενή βιβλιογραφία βλέπε το δοκίμιο της Βασιλικής Γεωργιάδου). Οι πολιτικοί, οικονομικοί, και κοινωνικοί λόγοι που εξηγούν αυτή την άνοδο αλλά και το ιστορικό υπόβαθρο στο οποίο στηρίχθηκε είναι γνωστοί (για τη σχέση οικονομικής κρίσης και εκλογικής ανόδου της ακροδεξιάς στη Νότια Ευρώπη βλέπε Bosco & Verney, 2012).

Επίσης έχει σχολιασθεί και στηλιτευθεί – δικαίως – ο ρόλος των κυρίαρχων ΜΜΕ και ιδιαίτερα της τηλεόρασης στην καλλιέργεια και στη νομιμοποιήση εθνικιστικών και ρατσιστικών αντιλήψεων σε μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού (Ψαρράς, 2010).

Στη συζήτηση αυτή θα ήθελα να προσθέσω μια ακόμη παράμετρο που μπορεί να εξηγήσει ένα μέρος αυτού του φαινομένου: τη σημαντική και αυξανόμενη παρουσία της ελληνικής ακροδεξιάς στο διαδίκτυο.

Εισαγωγή

Εδώ και αρκετά χρόνια το διαδίκτυο αποτελεί πεδίο δημόσιας έκφρασης και σχολιασμού για όλο και περισσότερους Έλληνες πολίτες. Εξαιτίας της ιδιαίτερης κατάστασης που επικρατεί στα ελληνικά ΜΜΕ (οικονομική συγκέντρωση, αδιαφάνεια, διαπλοκή με την οικονομική και πολιτική εξουσία, βλέπε Σμυρναίος, 2010), η ελληνόφωνη μπλογκοσφαίρα έλαβε γρήγορα πολιτική διάσταση και χαρακτηριστικά μέσου διαμαρτυρίας και κριτικής (Zafiropoulos & Vrana, 2009) .

Αρχικά η σφαίρα αυτή είχε σαφώς προοδευτικά χαρακτηριστικά λόγω της σχετικής κοινωνιολογικής ομοιογένειας των μελών της (κυρίως νέοι υψηλού μορφωτικού επιπέδου όπως δείχνει ο Καραμπάσης, 2008).

Ο εκδημοκρατισμός όμως αυτών των νέων μέσων και η μαζική τους χρήση από όλο και μεγαλύτερα κομμάτια του πληθυσμού τα κατέστησε σημαντικά επικοινωνιακά διακυβεύματα και για όσους στοχεύουν στη χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Έτσι ξεκίνησε η ανάδειξη και η παγίωση του λαϊκισμού και της μισαλλοδοξίας με μαζικές διαστάσεις στο ελληνικό διαδίκτυο.

Η ελληνική ακροδεξιά, πατώντας εν μέρει σε αυτή την εξέλιξη, βρίσκεται πλέον σε περίοπτη θέση στο ελληνόφωνο διαδίκτυο μέσω ενός πλέγματος ιστότοπων (επίσημων σελίδων, ιστολογίων και προφίλ κοινωνικών δικτύων όπως το Youtube και το Facebook). Από τη θέση αυτή, άλλες φορές με προσωπείο, άλλες ανοιχτά, προπαγανδίζει τις ιδέες της με επιτυχία.

Παρακάτω θα παραθέσω τα ευρήματα μιας μικρής κλίμακας ανάλυσης της ακροδεξιάς μπλογκοσφαίρας.

Μεθοδολογία

Χρησιμοποιήθηκε ανάλυση κοινωνικών δικτύων και αναπαράσταση με γράφους (Μπουντουρίδης, 2004). Ένα αρχικό δείγμα είκοσι προεπιλεγμένων ακροδεξιών ιστότοπων αναλύθηκε μέσω crawling από το πρόγραμμα Issuecrawler. Βρέθηκαν έτσι 88 ιστότοποι που συνδέονται με τους πρώτους είκοσι με δύο τουλάχιστον hypelinks. Η τεράστια πλειοψηφία αυτών των ιστότοπων είναι ακροδεξιάς προέλευσης. Στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε το ελεύθερο λογισμικό gephi για τη δημιουργία του γράφου και τον υπολογισμό αλγόριθμων όπως το betweeness centrality.


Επεξήγηση του γράφου 

Οι κουκκίδες αντιστοιχούν σε ιστότοπους και οι γραμμές στους συνδέσμους που υπάρχουν μεταξύ τους. Η τοπολογία του γράφου είναι αποτέλεσμα των σχέσεων μεταξύ των ιστότοπων. Με άλλα λόγια αυτοί που βρίσκονται στο κέντρο του χάρτη έχουν κεντρική θέση στη κοινότητα, σε αντίθεση με αυτούς που βρίσκονται στην περιφέρεια.

Το μέγεθος των κουκκίδων (από το μικρότερο στο μεγαλύτερο) εξαρτάται από το σύνολο των εισερχόμενων και εξερχόμενων συνδέσμων που διαθέτει κάθε ιστότοπος (degree). Αυτό σημαίνει ότι όσο περισσότερο συνδέεται ένα ιστότοπος με τους υπόλοιπους του δείγματος, τόσο μεγαλύτερη διάμετρο έχει η κουκκίδα που του αντιστοιχεί.

Το χρώμα τους (από το άσπρο στο κόκκινο) εξαρτάται από το betweeness centrality του κάθε ιστότοπου. Ο αλγόριθμος αυτός εκφράζει τον βαθμό κατά τον οποίο ένας ιστότοπος κατέχει στρατηγική θέση μέσα στην κοινότητα. Εδώ μπορείτε να κατεβάσετε ολόκληρο το χάρτη σε μορφή pdf για καλύτερη ανάλυση.

Τα ακροδεξιά ιστολόγια: μια ευμεγέθης κοινότητα

Η πρώτη παρατήρηση που μπορεί να γίνει αφορά το μέγεθος της ακροδεξιάς κοινότητας στο εσωτερικό της ελληνικής μπλογκοσφαίρας. Πάνω από 80 ακροδεξιά μπλογκς και σάιτς με πλούσια δραστηριότητα και περιεχόμενο βρέθηκαν με ένα απλό crawling. Μπορούμε λοιπόν να υποθέσουμε με ασφάλεια ότι ο πραγματικό αριθμός τους είναι πολύ μεγαλύτερος.

Το συμπέρασμα είναι ότι μια τέτοια παρουσία δεν μπορεί να είναι παρά το αποτέλεσμα μιας συνειδητής στρατηγικής υποκινούμενης από πολιτικές οργανώσεις, τουλάχιστον εν μέρει. Αυτό βέβαια είναι αρκετά δύσκολο να αποδειχθεί αφού τα περισσότερα από αυτά τα ιστολόγια είναι απολύτως ανώνυμα.

Επίσης το μέγεθος της κοινότητας επιβεβαιώνει την όλο και μεγαλύτερη επιρροή της ακροδεξιάς τη χώρα αλλά και ενός είδους απενοχοποίηση της δημόσιας έκφρασης της. Το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο και στα κοινωνικά δίκτυα όπου η διάχυση του ακροδεξιού λόγου βρίσκει πρόσφορο έδαφος ακόμη και σε ομάδες που μπορούν να χαρακτηριστούν απολιτικές.

Εσωστρέφεια και προώθηση ατζέντας

Η δεύτερη παρατήρηση που μπορεί να γίνει είναι ότι η συγκεκριμένη κοινότητα, αν και σχετικά ποικιλόμορφη στο εσωτερικό της, δεν συνδέεται παρά ελάχιστα με το υπόλοιπο διαδίκτυο, αν εξαιρεθούν υπηρεσίες όπως το Youtube και το Facebook που αποτελούν απαραίτητα συμπληρώματα των ιστολογίων.

Σε αντίθεση με τη σχετική στεγανότητα που τους διακρίνει ως προς το εξωτερικό της κοινότητας, οι δεσμοί μεταξύ των ιστότοπων που την απαρτίζουν είναι πολύ στενοί. Έστω κι αν αυτό είναι εν μέρει αποτέλεσμα της μεθοδολογίας, η κοινότητα των ιστολογίων του δείγματος είναι ιδεολογικοπολιτικά ομοιογενής και θέλει να παραμείνει έτσι.

Για παράδειγμα, ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι η παντελής απουσία συνδέσμων προς επαγγελματικούς δημοσιογραφικούς ιστότοπους και κυρίαρχων ΜΜΕ (εφημερίδες, τηλεοράσεις, ειδησεογραφικές πύλες), κάτι που παραδοσιακά χαρακτηρίζει τα ιστολόγια. Τη μόνη εξαίρεση αποτελεί η εφημερίδα Δημοκρατία που έχει 296 εισερχόμενους δεσμούς από το δείγμα.

Η εφημερίδα αυτή θεωρείται υποστηρίκτρια του Σαμαρικού μπλοκ και χαρακτηρίζεται από εθνικιστικές τάσεις. Σε αυτή γράφουν παλιά μέλη του Δίκτυου 21 όπως ο Σ. Καλντερίδης και ο Φ. Κρανιδιώτης. Διαφαίνεται λοιπόν μια σχετική σύμπλευση της άκρας δεξιάς με τη Νέα Δημοκρατία σε ότι αφορά τουλάχιστον τους διαδικτυακούς δεσμούς που αναπτύσσουν.

Η κλειστή δομή αυτής της κοινότητας των ακροδεξιών ιστολογίων έχει ως αποτέλεσμα τη διαμόρφωση μιας εναλλακτικής ατζέντας θεμάτων και “ειδήσεων” (η μιας διαφορετικής προσέγγισης της κυρίαρχης ατζέντας) η οποία διακινείται μαζικά και ανακυκλώνεται με τρόπο τέτοιον ώστε σταδιακά να εξαφανίζεται η αρχική πηγή τους (κάτι που διευκολύνει τη διακίνηση τους στο εξωτερικό της κοινότητας).

Ενίοτε αυτές οι “ειδήσεις”, που συχνά έχουν εντυπωσιακό χαρακτήρα, αφομοιώνονται και από άλλα μη ακροδεξιά ιστολόγια, διαχέονται στα κοινωνικά δίκτυα και φτάνουν αρκετές φορές ακόμη και στα κυρίαρχα ΜΜΕ (βλέπε θαύμα του Γέροντα Παϊσιου) έστω κι αν είναι ψευδείς ή χειραγωγημένες.

Η αισθητική του Blogger

Στα ομοιογενή χαρακτηριστικά του δείγματος εντάσσεται επίσης η χρήση σχεδόν αποκλειστικά της πλατφόρμας δημοσίευσης Blogger της Google. Ελάχιστοι από τους ιστότοπους του δείγματος έχουν δικό τους domain name και κανείς δεν χρησιμοποιεί μία άλλη από τις δημοφιλείς υπηρεσίες όπως το Worpress.

Μπορούμε να υποθέσουμε ότι αυτό οφείλεται σε λόγους ιστορικούς (κληρονομιά της πρώτης γενιάς ιστολογίων του είδους ), τεχνικούς (η χρήση μιας μοναδικής πλατφόρμας διευκολύνει τη διασύνδεση με τα άλλα μέλη της κοινότητας), κοινωνιολογικούς (πχ. μικρότερη εξοικείωση με τα νέα μέσα) αλλά και ένα είδος τυποποίησης του λόγου και της αισθητικής που εκφράζεται μέσω αυτών των ιστολογίων.

Εσωτερική ποικιλομορφία

Στο εσωτερικό της κοινότητας συνυπάρχουν όλες οι τάσεις της ελληνικής ακροδεξιάς (θρησκόληπτοι, εθνικιστές, συνωμοσιολόγοι, αντισημίτες κλπ.). Αλλά τις κομβικές θέσεις κατέχουν ιστολόγια που κατευθύνονται από την Χρυσή Αυγή όπως το ventetta.blogspot.com, το eglimatikotita.gr και το egersis2.blogspot.com.

Άλλα ιστολόγια που κατέχουν στρατηγικές θέσεις στην κοινότητα είναι πιο δύσκολο να χαρακτηριστούν όπως το koukfamily.blogspot.com που παρουσιάζεται ως οικογενειακό μπλογκ ή το kostasxan.blogspot.com με ποιο επαγγελματικά και λιγότερο οπαδικά χαρακτηριστικά.

Τη λίστα συμπληρώνουν ομοϊδεατικά ιστολόγια τοπικού ενδιαφέροντος, ιστότοποι γενικής πληροφόρησης που συνδυάζουν ακροδεξιά και λαϊκίστικη ρητορική με ελαφρές θεματικές όπως τα αθλητικά, τα κοσμικά μέχρι και το ελαφρό πορνό, γνωστά ηλεκτρονικά μέσα του δεξιού χώρου όπως το antinews.gr και το Ρεσάλτο, ψευδοδημοσιογραφικά όπως το Athinapoli και το Makeleio (εδώ μπορείτε να κατεβάσετε ολόκληρη τη λίστα των ιστότοπων σε μορφή csv).


Σε ότι αφορά τη ρητορική που χρησιμοποιείται στην ονοματολογία αυτή περιστρέφεται γύρω από τις έννοιες της αντίστασης (ταμπούρι, εσχατιά, ανάσχεση), της εναλλακτικής θεώρησης (αντιπληροφόρηση, διαφορετική ματιά, εναντίον όλων, αντίλογος), της εκδίκησης (βεντετα, hellenic revenge) του συναγερμού (greekalert, red sky warning, έχω μάτια και βλέπω, ξυπνήστε ρε), της συνωμοσιολογία, της παλινόρθωσης του έθνους κλπ.

Κεκαλυμμένη υποστήριξη στη Χρυσή Αυγή

Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ οι αναφορές στη Χρυσή Αυγή ως θέμα επικαιρότητας είναι πολύ συχνές σε μεγάλο αριθμό ιστολογίων, δεν υπάρχουν καθόλου σύνδεσμοι ούτε προς τον επίσημο ιστότοπο της οργάνωσης, ούτε προς άλλες φίλα προσκείμενες πολιτικές ομάδες.

Η ακροδεξιά ρητορική στο διαδίκτυο παρουσιάζεται λοιπόν πρωτίστως ως ακομμάτιστη και πατριωτική. Αυτή η στρατηγική φαίνεται να είναι επιτυχής αν κρίνουμε από το βαθμό αναδημοσίευσης των ειδήσεων που παράγουν τα ακροδεξιά ιστολόγια.

Επίλογος

Η ανάδυση του διαδικτύου ως μαζικού μέσου ενημέρωσης αντιμετωπίστηκε αρχικά ως εγγενώς θετική εξέλιξη. Ο εκδημοκρατισμός των μέσων παραγωγής και διάχυσης της πληροφορίας θεωρήθηκε, δικαίως, ως παράγοντας εμπλουτισμού της δημόσιας σφαίρας.

Στο συγκεκριμένο παράδειγμα όμως φαίνεται ότι η ανάπτυξη της μπλογκοσφαίρας και των κοινωνικών δικτύων διευκολύνει την προπαγάνδα. Το ελληνικό διαδίκτυο αντικατοπτρίζει έτσι την γενικότερη τάση που υπάρχει αυτή την στιγμή στην ελληνική κοινωνία: την ηγεμονία της ακροδεξιάς ιδεολογίας πάνω σε πλατιά κοινωνικά στρώματα αλλά και σημαντικό κομμάτι του πολιτικού συστήματος.

Έστω κι αν αυτή η εξέλιξη δεν είναι καινούρια, φαίνεται ότι η ανάδυση της Χρυσής Αυγής σε σημαντικό πολιτικό μόρφωμα επιταχύνει την εξέλιξη μεγάλου κομματιού της ελληνόφωνης μπλογκοσφαίρας σε φορέα ιδεών μίσους.

Διαφαίνεται μάλιστα ότι μέσω του διαδικτύου αναπτύσσονται και εμβαθύνονται οι δεσμοί μεταξύ γειτονικών ιδεολογικών χώρων της δεξιάς και της άκρας δεξιάς οι οποίοι καταλήγουν στην αποκρυστάλλωση ενός κοινού ιδεολογικού και πολιτικού υπόβαθρου.

Κυριακή 6 Ιανουαρίου 2013

Μια «τυχαία» κάτοικος...



Ό,τι πιο στημένο και άθλιο έχει παιχτεί στο MEGA τα τελευταία 24ωρα.

Μια «τυχαία» κάτοικος της περιοχής ονόματι Ελένη Παπαδοπούλου καταγγέλλει τις «αθλιότητες» της κατάληψης στη Βίλλα Αμαλίας.

Αυτή η «τυχαία» κάτοικος είναι μέλος κάποιας υποτιθέμενης «επιτροπής κατοίκων της πλ. Βικτωρίας» και τυχαίνει να πρωταγωνιστεί πάντα σε ξενοφοβικά ρεπορτάζ της «Καθημερινής» αναλαμβάνοντας το ρόλο του κάτοικου-χειροκροτητή της πολιτικής των ρατσιστικών πογκρόμ του Δένδια κατά των μεταναστών (πχ: http://bit.ly/115jhCn).

Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι ο uploader αυτού του βίντεο στο youtube, "PETRIDISGEORGE", ο οποίος ανεβάζει κατά κόρον βιντεάκια όπου πρωταγωνιστούν βουλευτές της Χρυσής Αυγής (βλ.http://bit.ly/115k0mN), τιτλοφόρησε στην αρχή το βίντεο αυτό ως "ΒΙΛΑ ΑΜΑΛΙΑ vs ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ" (βλ. screenshot: http://bit.ly/RA4v2h ή βλ. google: http://bit.ly/ZbWNdp). Αργότερα άλλαξε τον τίτλο σε "Ολη η Αλήθεια απο Κάτοικο Αθήνας για ΒΙΛΑ ΑΜΑΛΙΑ". Δηλαδή το "ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ" μετατράπηκε σε "Κάτοικο Αθήνας".

Θυμηθείτε πάντως ότι μια τέτοια «τυχαία» αγανακτισμένη κάτοικος σαν την Ελένη Παπαδοπούλου, που πρωταγωνιστούσε διαρκώς σε σχετικές εκπομπές και ρεπορτάζ όλων των καναλιών, ήταν και η υπόδικος Θέμις Σκορδέλη, που αργότερα, «όλως τυχαίως», κατέβηκε δύο φορές υποψήφια βουλευτής με τη Χρυσή Αυγή.
__________________________________________

από Zaphod Galaxyarchis

"Γυφτορουμάνοι": http://t.co/ZKwLsTJn

2.000.000 λαθραίοι: http://t.co/OpTm9xYV

Ανακοίνωση "επιτροπής κατοίκων" πλ. Βικτωρίας όπου μέλος είναι η Ελένη Παπαδοπούλου: http://t.co/SpzdSue3

Πηγή: JUNGLE.Report

Παρασκευή 4 Ιανουαρίου 2013

Σεξισμός και βία δεν έπεσαν από τον ουρανό...



Της Ελιάνας Καναβέλη

Η ραγδαία εκπτώχευση μεγάλων μερίδων του πληθυσμού και η διάλυση της κοινωνικής πολιτικής, ως σημαντικές υλικές αποτυπώσεις της υλοποίησης της πολιτικής της ακραίας λιτότητας και των Μνημονίων, έφεραν στην επιφάνεια μια σειρά από μη ενσωματώσιμες κοινωνικές αντιθέσεις, δημιουργώντας έντονη κοινωνική πόλωση. Τα υψηλά εκλογικά ποσοστά της Χρυσής Αυγής και η ολοένα και μεγαλύτερη εξώστρεφη παρουσία προκαλούν ανησυχία και ανοίγουν τη συζήτηση για την αντιμετώπιση του φασιστικού κινδύνου στο επίπεδο της κοινωνίας. Ωστόσο, η αύξηση των εκλογικών ποσοστών της Χρυσής Αυγής δεν «έπεσε από τον ουρανό», όπως σημειώνει η Ελιάνα Καναβέλη. Η φασιστική προπαγάνδα άντλησε από σημαντικές πτυχές της κυρίαρχης ιδεολογίας κολακεύοντας τον διάχυτο κοινωνικό συντηρητισμό και κατά συνέπεια «κεφαλαιοποιώντας» τον υπάρχοντα ρατσισμό και τον σεξισμό. Υπό την έννοια αυτή, η πάλη ενάντια στον φασισμό προϋποθέτει τη σύγκρουση με όλες τις αντιλήψεις και τις πρακτικές που συντηρούν την έμφυλη καταπίεση και επιτρέπουν στον ρατσισμό να ριζώνει.

Η Χρυσή Αυγή δεν ήρθε τώρα. Ο νεοναζισμός δεν ήρθε τώρα. Ο φασισμός δεν ήρθε τώρα. Θα έπρεπε να τον είχαμε διακρίνει από χρόνια. Διότι υπήρχε συγκεκαλυμμένα σε όλες αυτές τις βεβαιότητες που έχτιζαν και οριοθετούσαν τις ζωές μας, κάνοντάς μας ανήμπορους να αμφισβητήσουμε, να αντισταθούμε, να οδηγηθούμε σε δρόμους ελευθερίας, προτάσσοντάς μας πάντα «το κανονικό»

Ας ξεκινήσουμε από τα γνωστά. Βρισκόμαστε σε κρίση. H κυρίαρχη αφήγηση της κρίσης διατρέχει πια ολόκληρη την ύπαρξη και την καθημερινότητά μας και ενισχύεται μέσα από τη συνεχή, δημόσια και μαζική εκφορά του από πολιτικούς, επιστήμονες, δημοσιογράφους και κάθε λογής «ειδικούς». Η κρίση φαίνεται ότι έχει διαταράξει σε μεγάλο βαθμό τις ισορροπίες στις κοινωνικές σχέσεις. Οι κοινωνικές σχέσεις είχαν δομηθεί πάνω σε βεβαιότητες οι οποίες, στο σημερινό συγκείμενο, μοιάζουν πια μόνο αβέβαιες. Για παράδειγμα, η πρόσβαση σε μια καλή και προσιτή εκπαίδευση για όλους και στη συνέχεια η εύρεση μιας ικανοποιητικής εργασίας γίνεται όλο και δυσκολότερη. Κυρίαρχη πια είναι η ανεργία ή στην καλύτερη περίπτωση η επισφαλής, ανασφάλιστη εργασία. Το κράτος πρόνοιας, στο οποίο ο πολίτης είχε «κοιμίσει» όλη την επαναστατικότητά του, χάνεται σταδιακά και ο πολίτης χάνει την βεβαιότητα ότι το κράτος θα υπερασπιστεί τα δικαιώματά του ή θα τα διασφαλίσει με οποιοδήποτε κόστος. Το κράτος προστάτης-φύλακας και η σταθερή εργασία είναι μερικές μόνο από τις πολλές βεβαιότητες που δημιούργησαν ένα κυρίαρχο κοινωνικό φαντασιακό, το οποίο για δεκαετίες έμοιαζε ακλόνητο.

Όλες αυτές οι βεβαιότητες χτίστηκαν πάνω στο αφήγημα της ασφάλειας. Μιας ασφάλειας που φρόντισε για τη δημιουργία καλών, ήσυχων παιδιών-πολιτών, που θα είναι τόσο απασχολημένοι με τη διατήρηση της ασφάλειάς τους και της υπάρχουσας κατάστασής τους, που θα την υπερασπιστούν με τον καλύτερο τρόπο, με αδράνεια και απάθεια. Η θέση τους και η εξέλιξή τους στην κοινωνική ιεραρχία επιτυγχάνεται μέσω μιας σειράς πολιτικών και κοινωνικών προνομίων, τα οποία συνδέονται άρρηκτα με το χρώμα του δέρματος, τη σεξουαλική ταυτότητα, την αρτιμέλεια, την εθνική ταυτότητα, την ιδιοκτησία. Οι προνομιούχοι αυτοί διεκδικούν προφανώς με διάφορους τρόπους να τα συντηρήσουν και να τα αναπτύξουν περαιτέρω. Η ύπαρξη αυτών οριοθετείται και αντιπαραβάλλεται με τη θέση των 'άλλων'. Αυτών που αντιπροσωπεύουν την ανασφάλεια, που ζουν καθημερινά μέσα σε αυτή, είτε στην κρίση είτε στην ευημερία. Αυτών που ούτως ή άλλως δεν έχουν τίποτα να χάσουν και η θέση τους δεν τους εξασφαλίζει καμία δυνατότητα να ονειρεύονται έστω μια κάποια σταθερότητα.

Και καθώς η κρίση ροκανίζει τις βεβαιότητες, στις οποίες δομήθηκε η νεοελληνική κοινωνία, παρατηρούμε μια έξαρση των φαινομένων βίας. Η "ψυχολογιοποίηση" ως κοινωνική απόδοση της κρίσης νομιμοποιεί σε μεγάλο βαθμό βίαιες πρακτικές. Η έξαρση της βίας δηλαδή προσπαθεί να δικαιολογηθεί μέσα από την ύπαρξη της κρίσης. Οι βίαιες αντιδράσεις των υποκειμένων βρίσκουν πια ένα βολικό άλλοθι να εκφραστούν, γιατί, ας μην γελιόμαστε, η βία προϋπήρχε της κρίσης, απλώς συγκαλυπτόταν κάτω από τον μανδύα του καθωσπρεπισμού και μιας ευημερίας που δεν δικαιολογεί τέτοια φαινόμενα. Τώρα που το αφήγημα της ασφάλειας κλυδωνίζεται επικίνδυνα, επιστρατεύεται η βία, σε μεγαλύτερες δόσεις και με απευθείας κάλυψη, για να συντηρήσει το αφήγημα της κανονικότητας. Η προβολή της βίας δεν συμβαίνει τόσο για να ευαισθητοποιήσει και για να μας ενημερώσει για αυτή, αλλά για να «νομιμοποιήσει» μεθόδους, λόγους και πολιτικές ενίσχυσής της. Τέτοιες πρακτικές εκφράζονται μέσα από την αντι-μεταναστευτική πολιτική, την εντατικοποίηση και ενίσχυση της κρατικής καταστολής, την υγειονομική περιχαράκωση του πολιτικού ως εθνικού χώρου και επιστροφή στις συντηρητικές και σταθερές αξίες του αφηγήματος: «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια».

Πρέπει όμως κάποιες βεβαιότητες να συνεχίζουν να υπάρχουν, προκειμένου να βρίσκουν τρόπους το έθνος, η φυλή, το φύλο να αναπαράγονται. Στην εποχή της κρίσης οι έμφυλες, σεξουαλικές αντιλήψεις και πρακτικές που επικρατούν στην ελληνική κοινωνία μπαίνουν στο στόχαστρο και φυσικά όχι προς την κατεύθυνση της αλλαγής και του μετασχηματισμού των κυρίαρχων αξιών και αφηγημάτων αναφορικά με αυτές. Παρατηρείται, λοιπόν, ότι στο πλαίσιο της διατήρησης μιας συγκεκριμένης ετεροκανονικής, αρρενωπής ταυτότητας, η οποία εγγυάται με τον καλύτερο τρόπο την αναπαραγωγή του έθνους, θέτει στο στόχαστρο οποιαδήποτε άλλη απειλητική και αλλόκοτη ταυτότητα. Απόρροια αυτής της αντίληψης είναι η ολοένα και συχνότερη παραγωγή μιας ομοφοβικής, μισογυνικής και σεξιστικής κυρίαρχης κουλτούρας, εκφραζόμενης αρκετές φορές μέσω βίαιων πρακτικών. Μια κουλτούρα που κερδίζει περισσότερο έδαφος, αναπαράγοντας τον εαυτό της και τη βία που ασκεί με τους αποκλεισμούς και την περιθωριοποίηση αυτών που δεν τοποθετούν τον εαυτό τους στην ετεροκανονική μορφή της κοινωνικής ζωής. Η ελληνική οικογένεια ως θεματοφύλακας της συνέχισης του έθνους τίθεται στη πρώτη γραμμή υπεράσπισης των κυρίαρχων ταυτοτήτων μέσα από τη ρηματική εκφορά του κινδύνου: η ελληνική οικογένεια κινδυνεύει.

«Η ελληνική οικογένεια κινδυνεύει[1]».

Στα τέλη Απριλίου, λίγο πριν από τις εκλογές της 6ης Μαΐου, γίνονται προφυλακίσεις και συλλήψεις οροθετικών γυναικών με την παράλληλη δημοσίευση των στοιχείων τους, των φωτογραφιών τους και την κατάργηση του ιατρικού τους απορρήτου. Γίναμε μάρτυρες της έμπρακτης νοηματοδότησης και εφαρμογής της κατάστασης «έκτακτης ανάγκης». Οι γυναίκες αυτές, βουτηγμένες στην ανωνυμία τους, χωρίς να μπορούν οι ίδιες να υπερασπιστούν αυτό που είναι, «καταδικάζονται» από τον κυρίαρχο λόγο σε ένα καθεστώς σιωπής. Η περίπτωσή τους φανερώνει με τον εναργέστερο τρόπο ότι το σώμα, ανάλογα με το πώς αντιμετωπίζεται κάθε φορά, ως αυτόχθον ή ετερόχθον, πάσχον ή υγιές, λειτουργικό ή δυσλειτουργικό, αποτελεί το κατεξοχήν πεδίο εγκαθίδρυσης των όρων απονομής τόσο της ανθρώπινης όσο και της πολιτικής ιδιότητας.

Στη διαπόμπευση και στοχοποίηση αυτών των γυναικών, ο ιατρικός λόγος έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο, προκειμένου να επιβληθεί η γραμμή ενός υγειονομικού διαχωρισμού ανάμεσα στα εθνικά, πολιτικά σώματα που απειλούνται και τα απογυμνωμένα-αποκείμενα σώματα που απειλούν και γι' αυτό πρέπει να εξαφανιστούν[2]. Η επιστράτευση του ΚΕΕΛΠΝΟ στην εκστρατεία αυτή, σε συνδυασμό με το αφήγημα «υγειονομικές βόμβες[3]», αλλά και με τις δηλώσεις του Λοβέρδου ότι «είχα πει ότι το πρόβλημα μπαίνει στις ελληνικές οικογένειες καθώς οικογενειάρχες πηγαίνουν στους οίκους ανοχής μεταφέροντας έτσι τη νόσο στα σπίτια τους»[4], το αποδεικνύει. Σαφώς ούτε λόγος για δημοσιοποίηση στοιχείων των Ελλήνων-οικογενειαρχών πελατών. Προφανώς, για να διαφυλαχθεί η οικογενειακή γαλήνη και ηρεμία[5]. Οι λόγοι ιατρικοποίησης, εθνικοποίησης, εμφυλοποίησης επιστρατεύονται σε μια περίοδο που όλα αυτά βρίσκονται υπό κρίση. Σύστημα υγείας υπό κατάρρευση, πατρίδα υπό αμφισβήτηση, ετεροκανονικότητα σε κίνδυνο. Και σε μια περίοδο όπου η νεοφιλελεύθερη βιοπολιτική πολλαπλασιάζει τις συνθήκες που παράγουν ασθένειες.

Όλα αυτά αποτελούν αντικατοπτρισμούς μιας βαθιάς, συντηρητικής κοινωνίας, στην οποία δεσπόζει η αστυνομία, η θρησκεία (με τη βοήθεια του Θεού, της Παναγίας θα βγούμε από την κρίση), ο στρατός, η πατρίδα και βεβαίως η οικογένεια ως επιστέγασμα όλων αυτών. Ο ρατσιστικός, ομοφοβικός, σεξιστικός λόγος στην Ελλάδα κυριάρχησε μαζί με την κρίση. Ένας ρατσισμός αδίστακτος και δολοφονικός βρήκε τον χώρο να εκφραστεί, να παράγει μολυσματικά και περιττά σώματα και να ευθυγραμμιστεί με τον λόγο της Χρυσής Αυγής («Για να ξεβρωμίσει ο τόπος[6]», «εμπρός, Ηλία, βάρα τη λεσβία[7]»). Ουδεμία έκπληξη δεν θα έπρεπε να μας προκαλεί πώς οι νεοναζί μπήκαν στη βουλή. Η Χρυσή Αυγή νομιμοποιεί το πρότυπο του πολεμοχαρή, αρρενωπού, σεξιστή, ομοφοβικού άνδρα, το οποίο έχει βαθιές ρίζες στο ελληνικό, πολιτικό και κοινωνικό συγκείμενο. «Αξιοποίησαν» με τον καλύτερο τρόπο την εθνική συναίνεση χρόνων και επιτέλους η κρίση έδωσε το άλλοθι να ακουστεί αυτός ο λόγος που χρόνια τώρα βρισκόταν στο μεταίχμιο του να ειπωθεί ή να παραμείνει σιωπηλός.

Παρατηρούμε ότι ο σεξισμός, η βία προκύπτει από παντού, δεν γνωρίζει ιδεολογικές και πολιτικές γραμμές. Γιατί είναι πολιτικά σωστό να καταδικάζουμε τη βιαιότητα της Χρυσής Αυγής, αλλά τι είναι αυτό που μας κάνει να θέλουμε να υπερασπίσουμε την ταυτότητα του λευκού, αρρενωπού, γυναικά, αριστερού-διανοούμενου άνδρα που θέλει να κραυγάσει όσο το δυνατόν δυνατότερα ότι δεν είναι αδερφή; Εκφράσεις τέτοιου είδους: «έχω πηδήξει τη μισή Αθήνα και οι Χρυσαυγίτες ακόμη με λένε αδελφή[8]» ή «ο Κολοκοτρώνης ήταν μεγάλος μπήχτης» εκφραζόμενες από ένα βουλευτή της Αριστεράς δεν ρίχνουν νερό στον μύλο της Ακροδεξιάς; Γιατί κάποιος να θέλει να αποδείξει στους Χρυσαυγίτες ότι δεν είναι αδερφή; Για χάρη των Ελλήνων νοικοκυραίων και αυτής της πολυπόθητης κανονικότητας που συμβολίζουν και που, υποτίθεται, έχει κλονιστεί από την κρίση, όλα φαίνεται να επιτρέπονται και να λέγονται από όλους. Με μεγαλύτερη έμφαση και σχεδόν κραυγάζοντας σπεύδουν να δηλώσουν αυτό που κυριαρχεί.

Και αυτό που κυριαρχεί βασίζεται στον φόβο απέναντι σε αυτό που ορίζεται ως διαφορετικό και που απειλεί να το αναιρέσει. Και ο φόβος φέρνει τη βία. Η βία κατακλύζει τις ζωές μας. Η καθημερινότητά μας είναι βίαιη. Λεκτικές επιθέσεις, σωματικές επιθέσεις, κρατική καταστολή και νομιμοποιημένη άσκηση βίας από αστυνομικούς με βασανιστήρια τύπου Αμπού Γκράιμπ[9], τακτικές και συχνές επιθέσεις σε ομοφυλόφιλους στον δημόσιο χώρο[10], επιβεβαιώνουν με τον καλύτερο τρόπο ότι ζούμε σε καιρούς βίαιους. Οι επικλήσεις στη χούντα αλλά και στη Χρυσή Αυγή ως μεσσίες και σωτήρες δείχνουν κάτι πολύ λυπηρό, κατά τη δική μου γνώμη, για την ελληνική κοινωνία. Δείχνουν μια κοινωνία απαίδευτη, αμόρφωτη, ακαλλιέργητη, βαθιά και, σε μεγάλο βαθμό, αξεπέραστα συντηρητική, που κατά κύριο λόγο ιδιωτεύει, έχοντας απολέσει καιρό τώρα την ιδιότητα του πολίτη. Και σαφώς δεν εννοώ ότι δεν πήγε στο Πανεπιστήμιο και δεν απέκτησε γνώσεις, αλλά δε φρόντισε με κανένα τρόπο να συνειδητοποιήσει την ύπαρξή της εντός του συγκεκριμένου πλαισίου. Συνήθιζε να λέει φωναχτά, απαξιωτικά και με καμάρι: «δεν με ενδιαφέρει και δεν ασχολούμαι με την πολιτική». Η αδιαφορία για την πολιτική, η απόλυτη αντιπνευματικότητα σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση ανέδειξαν κάτι πολύ ουσιαστικότερο, την κοινωνική και πολιτιστική κρίση, στην οποία βρίσκουν έδαφος εφαρμογής οι βίαιες, ομοφοβικές και σεξιστικές, εθνικιστικές πρακτικές.

Η γνώση και η πνευματικότητα για δεκαετίες είχαν παραμεριστεί και είχαν αντικατασταθεί από το φθηνό και εμπορικό lifestyle, το οποίο μέσα από τηλεοπτικές εκπομπές έμπαινε καθημερινά στα σπίτια μας, διαμορφώνοντας σε μεγάλο βαθμό και τις αντίστοιχες κουλτούρες. Όμορφες, περιποιημένες, αψεγάδιαστες, σέξι, μητέρες, κατά κύριο λόγο ξανθιές, αλλά και άνδρες, αρρενωποί, ετεροφυλόφιλοι και από την άλλη γκέι καρικατούρες αποτελούν τα κυρίαρχα τηλεοπτικά πρότυπα.

Οι πολίτες καλούνται σήμερα να αντιμετωπίσουν την κρίση και ό,τι αυτή φέρνει μαζί της, με τα πνευματικά εφόδια που απέκτησαν όλα αυτά τα χρόνια. Πνευματικά εφόδια που αναφέρονται κυρίως στα τηλεοπτικά προγράμματα της ιδιωτικής τηλεόρασης και τα οποία ακόμα και στην κρίση προτάσσουν την κατανάλωση συνδεδεμένη με το life style και το glamourous, για να ξεχάσουν οι άνθρωποι τα προβλήματά τους και να ζήσουν έστω για λίγο, στη διάρκεια μιας εκπομπής, τη χλιδάτη ζωή των διασήμων.

Σε μια χώρα που μεγάλο μέρος των πολιτών δεν ενδιαφέρονταν για την πολιτική και την γνώση και η «εκπαίδευσή» τους ήταν τηλεοπτική, δεν θα πρέπει να κάνει σε κανέναν εντύπωση το γεγονός ότι η Χρυσή Αυγή εκφράζει σήμερα εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες. Η Χρυσή Αυγή δεν ήρθε τώρα. Ο νεοναζισμός δεν ήρθε τώρα. Ο φασισμός δεν ήρθε τώρα. Θα έπρεπε να τον είχαμε διακρίνει από χρόνια. Διότι υπήρχε συγκεκαλυμμένα σε όλες αυτές τις βεβαιότητες που έχτιζαν και οριοθετούσαν τις ζωές μας, κάνοντάς μας ανήμπορους να αμφισβητήσουμε, να αντισταθούμε, να οδηγηθούμε σε δρόμους ελευθερίας, προτάσσοντάς μας πάντα «το κανονικό».

Σημειώσεις

1. Δηλώσεις Α. Λοβέρδου: Οι «αλλοδαπές ιερόδουλες φορείς του AIDS» συνιστούν απειλή για την ελληνική κοινωνία, καθώς το πρόβλημα «ξέφυγε από το γκέτο» και πλέον «μολύνει τις ελληνικές οικογένειες».

2. Αθανασίου Αθηνά, Η κρίση ως κατάσταση εξαίρεσης, Αθήνα: Σαββάλας, 2012.

3. "Εξερράγη η υγειονομική βόμβα", Ανδρέας Λοβέρδος, 02/05/2012, http://www.iatropedia.gr

4. Δήλωση Αντρέα Λοβέρδου στο διαδικτυακό site http://www.iatropedia.gr, 30/04/2012.

5. «Σύμφωνα με τη λογική του υπουργού Υγείας, κίνδυνος για τη δημόσια υγεία συνιστούν εξ ορισμού οι εκδιδόμενες γυναίκες και όχι οι οροθετικοί οικογενειάρχες». Αθανασίου Αθηνά, Η κρίση ως κατάσταση εξαίρεσης, ό.π., σελ. 32.

6. Προεκλογικό σύνθημα της Χρυσής Αυγής. Σύνθημα που ακούστηκε σε διαδήλωση στην Παιανία, ύστερα από τη δολοφονία Αλβανού ληστή από Έλληνα.

7. Συνέντευξη του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Πέτρου Τατσόπουλου, στο περιοδικό Crash, τον Νοέμβριο του 2012.

8. Βλ. το δημοσίευμα της εφημερίδας Guardian για τους βασανισμούς των συλληφθέντων αντιφασιστών: http://www.guardian.co.uk/world/2012/oct/09/greek-antifascist-protesters-torture-police

9. Βλ. «Η ιστορία του 'ροζ τριγώνου'. Με αφορμή τις νεοναζιστικές επιθέσεις σε ομοφυλόφιλους στο κέντρο της Αθήνας», http://www.kar.org.gr/?p=8268

* Η Ελιάνα Καναβέλη είναι υποψήφια διδάκτορας Κοινωνιολογίας Παντείου Πανεπιστημίου


Πηγή: Η ΑΥΓΗ

Πέμπτη 3 Ιανουαρίου 2013

Παιχνίδια με τους αριθμούς ή πόσοι μπαίνουν «παράνομα» στη χώρα;


Της Όλγας Λαφαζάνη

Με αυξανόμενη ένταση διαδραματί-ζεται τα τελευταία χρόνια η δημόσια συζήτηση για την θεωρούμενη ως μεγάλη αύξηση του αριθμού των μεταναστών/ριων που επιχειρούν να μπουν στη χώρα χωρίς χαρτιά. Δεν είναι όμως τόσο το ερώτημα καθαυτό που έχει σημασία («πόσοι;»), όσο το πλαίσιο μέσα στο οποίo τίθεται αλλά και οι τρόποι με τους οποίους απαντιέται.

Κατ’ αρχάς, δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε τον αριθμό των μεταναστών χωρίς χαρτιά που φτάνουν ή ζουν στην Ελλάδα. Στη δημόσια συζήτηση χρησιμοποιείται συνήθως ο αριθμός των «Συλληφθέντων Λαθρομεταναστών από Αστυνομικές και Λιμενικές αρχές» που δημοσιεύει το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη. Τα στοιχεία αυτά, όμως, είναι στην καλύτερη περίπτωση ενδεικτικά, καθώς ο αριθμός των συλλήψεων μπορεί να υπερεκτιμά ή να υποτιμά τον αριθμό όσων πέρασαν τα σύνορα. Η υποεκτίμηση οφείλεται κυρίως στο ότι κάποιοι μετανάστες δεν συλλαμβάνονται κατά την είσοδό τους. Η υπερεκτίμηση, από την άλλη, οφείλεται στο ότι, καθώς τα νούμερα αυτά δίνουν αριθμό συλλήψεων στην επικράτεια, ο ίδιος μετανάστης είναι πιθανόν να έχει συλληφθεί παραπάνω από μια φορά (είτε προσπαθώντας να περάσει τα σύνορα είτε στο εσωτερικό της χώρας). Ίσως, όμως, η ανακρίβεια των στοιχείων να οφείλεται περισσότερο στο ότι ο αριθμός των συλλήψεων εξαρτάται άμεσα από τις εκάστοτε πολιτικές προτεραιότητες των κυβερνήσεων και άρα αντίστοιχα από τις οδηγίες και τους πόρους που διατίθενται για τις συλλήψεις μεταναστών. Για παράδειγμα, οι μαζικές συλλήψεις του «Ξένιου Δία» θα προστεθούν στο συνολικό αριθμό ετησίων συλλήψεων, χωρίς αυτό να σημαίνει αύξηση της εισόδου μεταναστών στη χώρα, καθώς τμήμα των συλληφθέντων είναι μετανάστες που μπήκαν πριν από χρόνια χωρίς χαρτιά, οι οποίοι έχουν πιθανόν ξαναμετρηθεί και ως συλληφθέντες προηγούμενων χρόνων.

Ακόμα και αυτά, όμως, τα ελλιπή και ανακριβή στοιχεία, κατά κανόνα χειραγωγούνται ή παραποιούνται για να προβάλλουν μια εικόνα «εισβολής λαθραίων». Στις περισσότερες αναγνώσεις δε, η μεταβολή του αριθμού αυτού ερμηνεύεται μόνο σε σχέσημε τις συνθήκες στην Ελλάδα (αύξηση ή μείωση της καταστολής, οικονομική κρίση κλπ.) ενώ οι διεθνείς οικονομικές, γεωγραφικές και πολιτικές συνθήκες που διαμορφώνουν τις μεταναστευτικές κινήσεις συστηματικά αγνοούνται.

Πολύ συχνά τόσο στα Μ.Μ.Ε. όσο και σε δηλώσεις κυβερνητικών φορέων εμφανίζονται ποσοστά και νούμερα που είναι είτε υποθετικά -δεν στηρίζονται σε καμία έρευνα-, είτε τονίζουν συγκεκριμένες πτυχές της πραγματικότητας, είτε είναι απλά ψέματα.

Η συνολική εικόνα

Το σύνολο των συλληφθέντων μεταναστών χωρίς χαρτιά ανά έτος στην επικράτεια από το 2001 έως σήμερα έχει πολλές διακυμάνσεις. Την τελευταία πενταετία τα στοιχεία αυτά τείνουν να παρουσιάζονται ως «εισβολή» από τα «αφύλακτα» ανατολικά σύνορα της χώρας. Μια προσεκτική ανάγνωση όμως των στοιχείων δείχνει πως, καθώς οι μετανάστες από την Αλβανία αποτελούν το μεγαλύτερο τμήμα των μεταναστών στην Ελλάδα, οι περισσότερες συλλήψεις μέχρι το 2011 αφορούσαν Αλβανούς υπηκόους όπως φαίνεται στο Διάγραμμα 1 [1].


Εάν δεχόμασταν ως έγκυρα τα παραπάνω στοιχεία, θα ήταν ακριβές να ειπωθεί ότι η μετανάστευση των ατόμων χωρίς χαρτιά αυξανόταν από το 2002 μέχρι το 2008 ενώ μειώνεται από το 2008 μέχρι σήμερα. Το γεγονός ότι υπάρχει συνολική μείωση των συλλήψεων σπάνια αναφέρεται στον κυρίαρχο λόγο -όποτε, δε, αναφέρεται, αποδίδεται κυρίως στην επιτυχία των κατασταλτικών μέτρων. Όπως όμως φαίνεται καθαρά στο Διάγραμμα 1 η συνολική μείωση οφείλεται κυρίως στη μείωση των συλλήψεων των μεταναστών/ριων από την Αλβανία. Η μείωση αυτή δεν αντανακλά μια μείωση της μετανάστευσης από την Αλβανία -αν και αυτό πιθανόν συμβαίνει λόγω της οικονομικής κρίσης- αλλά σηματοδοτεί μια αλλαγή στο ποιος θεωρείται «νόμιμος» ή «παράνομος». Έτσι, από την 01/01/2011 οι πολίτες της Αλβανίας μπορούν να διασχίζουν τα Ευρωπαϊκά σύνορα χωρίς βίζα, γεγονός που συνεπάγεται την «νομιμοποίηση» της εισόδου τους και στον ελλαδικό χώρο. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που αναδεικνύει πως τόσο η «νομιμότητα» όσο και η «παρανομία» είναι νομικά στάτους (και άρα μεταβάλλονται με βάση πολιτικές αποφάσεις) και όχι εγγενή χαρακτηριστικά συγκεκριμένων ανθρώπων ή κατηγοριών του πληθυσμού.

Διαβάζουμε σε δήλωση του πρώην Υπουργού Προστασίας του Πολίτη, Μ. Xρυσοχοΐδη, η οποία αναπαράχθηκε από πολλά Μ.Μ.Ε.:

«Σε μια χώρα που αντιμετωπίζει οικονομική κρίση, καθημερινά εισρέουν εκατοντάδες άνθρωποι και κάθε χρόνο χιλιάδες, περίπου 150.000, με αποτέλεσμα να δημιουργείται πια, πολύ σημαντικό πρόβλημα για την κοινωνική ειρήνη στη χώρα. [2]».

Ο αριθμός που δίνει ο Μ. Xρυσοχοΐδης σίγουρα δε βασίζεται στα επίσημα στατιστικά δεδομένα του Υπουργείου (του). Με βάση αυτά τα στοιχεία , ο μέσος όρος των συλλήψεων 2002-2012 -στο σύνολο της χώρας και όχι μόνο στις συνοριακές περιοχές στις οποίες αναφέρεται ο πρώην Υπουργός- είναι 92.116. Μόνο κατά το 2008 οι συλλήψεις, και πάλι στο σύνολο της χώρας, πλησίασαν στο νούμερο που δίνει ο Μ.Χρυσοχοίδης και έφτασαν στις 146.337 μετανάστες/ριες, ενώ τα τελευταία δύο χρόνια (2011 και με αναγωγή από 11μηνο 2012) είναι κάτω των 100.000.

Ένα δεύτερο παράδειγμα έρχεται από ρεπορτάζ του Έθνους δημοσιευμένο τον Μάιο του 2009 με τίτλο «Μετανάστες στην Ελλάδα». Σε απόσπασμα από το ρεπορτάζ διαβάζουμε:

«Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε πριν από μερικές μέρες στη δημοσιότητα το Υπ. Εσωτερικών, το 2008 καταγράφηκε κατακόρυφη αύξηση του αριθμού των μεταναστών που εισήλθαν στην Ελλάδα: Η αύξηση ανέρχεται σε 75,4% σε σχέση με το 2007 και οι νέοι μετανάστες πλησίασαν τις 150.000. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, οι μετανάστες αποτελούν το 7% του πληθυσμού που κατοικεί στην Ελλάδα, είναι όμως απόλυτα σίγουρο ότι το ποσοστό αυτό έχει ξεπεράσει σήμερα το 10% -κάποιοι υποστηρίζουν ότι αγγίζει πλέον το 15%. [3]»

Τα στοιχεία τα οποία επικαλείται το ρεπορτάζ δίνουν αριθμό συλλήψεων (και πάλι στο σύνολο της χώρας και όχι μόνο όσων «εισήλθαν») για το 2007, 112.364 άτομα και για το 2008, 146.337 άτομα. Αυτό με βάση απλά μαθηματικά σημαίνει ότι η ποσοστιαία αύξηση είναι 30% και όχι 75,4%! Στη συνέχεια δε του ρεπορτάζ υπάρχουν εκτιμήσεις για το ποσοστό των μεταναστών που κατοικούν στην Ελλάδα με διατυπώσεις όπως «είναι απόλυτα σίγουρο» και «κάποιοι υποστηρίζουν» χωρίς να αναφέρεται καμία πηγή ή έρευνα από την οποία να προκύπτουν τα νούμερα αυτά.

Ελληνοτουρκικά σύνορα


Παρόλο που τα ελληνοτουρκικά σύνορα παρουσιάζονται σαν «ξέφραγο αμπέλι» στο οποίο φτάνουν «ορδές λαθρομεταναστών» στο διάγραμμα 2 βλέπουμε ότι οι συλλήψεις στα ανατολικά σύνορα δεν ξεπερνούν το 50% του συνόλου, ακόμα και κατά τα έτη 2010 και 2011 που παρουσιάζουν σχετική αύξηση, ενώ εμφανίζονται μειωμένες το 2012. Παραμένει πάντως ανοιχτό το ερώτημα αν όντως φτάνουν περισσότεροι μετανάστες ή αν απλά συλλαμβάνεται μεγαλύτερο ποσοστό από όσους προσπαθούν να περάσουν (η δράση της Frontex στα ελληνοτουρκικά σύνορα πιθανόν να έχει αυξήσει το ποσοστό των συλληφθέντων).

Ταυτόχρονα κατά τα έτη 2010 και 2011 παρατηρείται μια σημαντική αλλαγή στις μεταναστευτικές διαδρομές από το Αιγαίο στον Έβρο, αλλαγή που παρουσιάζεται κυρίως ως «εισβολή» στον Έβρο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το δημοσίευμα του Βήματος [4] στις 19/10/2010 όπου παρουσιάζεται μια σύγκριση στατιστικών στοιχείων μεταξύ του πρώτου 9μηνου του 2010 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011.

Από το δημοσίευμα του “Βήματος”, 19.10.2010

Παρόλο που τα συνολικά στοιχεία αποτυπώνουν μια μηδαμινή αύξηση (0,33%) του συνόλου των συλλήψεων, ο τρόπος παρουσίασης υπερτονίζει την αύξηση των συλλήψεων στον Έβρο χωρίς να αναδεικνύει την ισόρροπη μείωση που υπήρξε σε όλες τις άλλες συνοριακές περιοχές

Για το 2012 διαφαίνεται μια πιθανή αλλαγή των μεταναστευτικών διαδρομών από τον Έβρο πίσω στο Αιγαίο από τον Έβρο πίσω στο Αιγαίο (Πίνακας 2). Ο παρακάτω Πίνακας, όπως ακριβώς παρουσιάζεται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου, δημιουργεί ξανά την ίδια εικόνα «εισβολής» στο Αιγαίο, καθώς επιλέγει να παρουσιάσει τη μεταβολή μόνο ως ποσοστό και όχι ως απόλυτο νούμερο, τονίζοντας επίσης με κόκκινο χρώμα την αύξηση. Έτσι, αν και ο πίνακας αποτυπώνει μια συνολική μείωση της τάξης των 5.000, η εικόνα που αποκομίζεται είναι αυτή της μεγάλης αύξησης στο Αιγαίο, παρόλο που σε απόλυτους αριθμούς η αύξηση αυτή είναι μόλις 432 άτομα.


Αντίστοιχη αποτύπωση του φαινομένου έγινε και από τα Μ.Μ.Ε. όπου μια σειρά δημοσιευμάτων (Βήμα [5], Καθημερινή [6], Έθνος [7]) τονίζουν πως «Άνοιξε Ξανά η Πύλη του Αιγαίου». Αλλά ας δώσουμε και ένα παράδειγμα από «ειδησεογραφικές» ιστοσελίδες. Η είδηση από το tsantiri.gr που αναδημοσιεύεται σε δεκάδες άλλες ιστοσελίδες έχει τίτλο «ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥSOS – Βουλιάζουν από παράνομους μετανάστες» [8] και γράφει για αύξηση 150% στην είσοδο «παράνομων» μεταναστών. Τα στοιχεία στα οποία βασίζεται αφορούν μόνο έναν μήνα (τον Αύγουστο) κατά τον οποίον συνελήφθησαν σε έξι διαφορετικά νησιά μόλις 229 παραπάνω μετανάστες από ότι τον προηγούμενο χρόνο.


Για το θέμα της αύξησης του αριθμού των μεταναστών που επιχειρεί να διέλθει από το Αιγαίο πραγματοποιήθηκε και μια ειδική σύσκεψη στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου. Παρόλο που με βάση τα επίσημα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στη σύσκεψη και δόθηκαν στη δημοσιότητα από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου (διάγραμμα 3) και εξετάζουν τον αριθμό συλληφθέντων μεταναστών τον μήνα Αύγουστο κατά τα έτη 2006-2012 φαίνεται ξεκάθαρα ότι ο αριθμός των συλληφθέντων κινείται τα 3 τελευταία έτη σε πολύ χαμηλά επίπεδα, οι δηλώσεις που ακολούθησαν τη σύσκεψη τόσο από τον ο Υπουργό Ναυτιλίας και Αιγαίου, Κωστή Μουσουρούλη όσο και από τον αρχηγό του Λιμενικού Σώματος, Δημήτρης Μπαντιά προανήγγειλαν την ανάγκη για αυστηρότερη και εντατικότερη επιτήρηση των συνόρων με «περαιτέρω ενίσχυση των λιμενικών αρχών με πλωτά και εναέρια μέσα αλλά και ανθρώπινο δυναμικό» αλλά και με συνεργασία «του Λιμενικού Σώματος με τον Στρατό Ξηράς, το Πολεμικό Ναυτικό και την Ελληνική Αστυνομία» [9].

Παιχνίδια από την ανάποδη

Ίσως ενδεικτικό νούμερο για το πόσοι μετανάστες χωρίς χαρτιά ζούνε στην Ελλάδα να δίνουν τα επίσημα στοιχεία της επιχείρησης «Ξένιος Ζεύς» (ένας τεχνοκράτης θα ισχυριζόταν άλλωστε, ότι είναι η μεγαλύτερη και ακριβέστερη «έρευνα» που έχει γίνει για το θέμα). Για το πρώτο τετράμηνο εφαρμογής (4/8 έως 8/12/2012) διενεργήθηκαν 478 έρευνες σε σπίτια και προσήχθησαν 59.436 μετανάστες. Από αυτή τη γιγαντιαία αστυνομική επιχείρηση συνελήφθησαν 4.100 μετανάστες χωρίς χαρτιά, δηλαδή μόλις το 6,9% όσων προσήχθησαν.

Θα μπορούσαμε να γενικεύσουμε, λέγοντας ότι οι χωρίς χαρτιά αποτελούν το 6,9% των μεταναστών στην Ελλάδα. Αν επιπλέον δεχτούμε τα στοιχεία της Eurostat [10] για το σύνολο των μεταναστών που διέμεναν στην Ελλάδα το 2012, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως ο αριθμός των μεταναστών χωρίς χαρτιά στη χώρα είναι της τάξης των 55.000. Αν μάλιστα καλοπροαίρετα πιστέψουμε ότι οι έρευνες έγιναν στοχευμένα, ή τουλάχιστον εστίασαν στις γειτονιές που όπως μας διαβεβαίωναν «κατακλύζονται από παράνομους», μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το ποσοστό των μεταναστών χωρίς χαρτιά στην επικράτεια είναι ακόμα μικρότερο του 6.9%. Εάν, δε, θέλαμε να σπεκουλάρουμε πάνω στα στοιχεία ενός μήνα («Ξένιος Δίας», 11/2011) θα μπορούσαμε να δημοσιεύσουμε και ένα άρθρο με τίτλο «Λιγότεροι από 4% οι μετανάστες χωρίς χαρτιά».

Δεν ισχυρίζομαι, προφανώς, ότι αυτά τα νούμερα έχουν μεγαλύτερη αξιοπιστία. Ο λόγος που τα παραθέτω είναι για να δείξω πως τα διαθέσιμα στοιχεία μπορούν να ερμηνευτούν με πολλούς και συχνά τελείως αντικρουόμενους τρόπους. Ισχυρίζομαι, όμως, πως τόσο τα ερωτήματα που τίθενται ως κεντρικά («πόσοι;»), όπως και οι τρόποι με τους οποίους επιλέγεται να απαντηθούν, έχουν στόχο να θέσουν τη συζήτηση για τη μετανάστευση με όρους «προβλήματος», να ποινικοποιήσουν τους μετανάστες και τις μετανάστριες, να καλλιεργήσουν το φόβο, να δώσουν πάτημα στις ξενοφοβικές απόψεις και άλλοθι στη ρατσιστική βία αλλά και να δικαιολογήσουν τις ολοένα και σκληρότερες πολιτικές καταστολής της μετανάστευσης από το κέντρο της Αθήνας μέχρι τον Έβρο και το Αιγαίο. Στοχεύουν, με άλλα λόγια, να μας πείσουν ότι απειλούμαστε, και ότι είτε το κράτος είτε οι ακροδεξιοί είναι αυτοί που θα μας προστατέψουν.

Η Όλγα Λαφαζάνη είναι μέλος του Δικτύου Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών και υπ. διδάκτορας, Τμήμα Γεωγραφίας, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο